De nieuwe Škoda Elroq
De eerste tien jaar van Škoda als fietsenmerk
De eerste 10 jaar van de grondlegger van Škoda
Oprichting in 1895
Toen Václav Laurin en Václav Klement eind 1895 Škoda (destijds het merk Laurin & Klement) hadden opgericht, bestond het woord ‘startup’ nog niet. Toch begonnen deze twee Tsjechische ondernemers een bedrijfje dat fietsen produceerde. In 1906 kwam de allereerste auto van Škoda op de markt, maar in de tussentijd is er ook veel gebeurd. We nemen u mee in deze eerste tien jaar van het bedrijf Laurin & Klement, de grondlegger van het merk Škoda.
Uniek concept
In Mladá Boleslav, de huidige thuishaven van Škoda, stond in 1895 nog geen enkele garage. De ondernemers Laurin en Klement kwamen ook op het idee om in dit kleine provinciestadje een bedrijf te starten. Deze stad, die zich aan de rand van de Tsjechische regio Bohemen bevond, bloeide op door de onderneming. Het bedrijf Laurin & Klement stond al snel bekend om zijn echte vakmanschap en de hoge kwaliteit van de fietsen die zij zelf produceerden. Deze fietsen waren verkrijgbaar in de vorm van huurkoop, wat vergelijkbaar is met het huidige private lease. In deze tijd was dit uniek, waardoor het bedrijf zich goed kon onderscheiden.
Twee pk
Toen het bedrijf werd opgestart hadden de twee ondernemers slechts drie medewerkers in dienst, waarvan één stagiair/leerling. Al gedurende het eerste jaar groeide hun personeel naar een totaal van 21. De eerste mechanische draaibank werd al snel aangeschaft voor het bedrijf. Deze werd aangedreven door een stoommachine die slechts twee paardenkrachten leverde. Vanwege de groeiende vraag naar de fietsen, werd het aanbod ook uitgebreid naar vijf verschillende fietsen, die onder de modelnaam Slavia werden verkocht. Wat begon als eenvoudige werkplaats, werd langzamerhand een kleine fabriek waar fietsen werden geproduceerd.
Robuuste toerfietsen
Laurin en Klement vormden een goed duo met een duidelijke rolverdeling. Laurin was het brein achter de technologische vooruitgang, terwijl Klement de visionaire geest was die het bedrijf op de kaart zette bij het publiek. Dit leidde tot indrukwekkende resultaten: tegen augustus 1898 was de productie meer dan verdrievoudigd. Het assortiment breidde steeds verder uit met nieuwe toevoegingen, waaronder stoere toerfietsen en snelle, lichtgewicht semi-racefietsen.
De reis naar Parijs
Het was herfst in 1896 en Klement koos ervoor om eens naar Parijs te reizen. Zijn doel was niet alleen om de Eiffeltoren te bezoek (die destijds pas zeven jaar jong was), maar vooral voor het opdoen van inspiratie. De Franse hoofdstad trok sterk zijn aandacht, aangezien het hét middelpunt was van de autosport. Daar kocht hij een 'motocyclette', een soort voorloper van de motorfiets.
Opvallende plek
Klement was niet erg tevreden met zijn motocyclette. De motor bevond zich namelijk op een vreemde plek volgens hem, net boven het voorwiel. Bovendien startte de motor alleen wanneer hij dat zelf wilde. Tijdens zijn rit naar huis kwam hij op een ongelukkige wijze ten val en verloor hij een voortand. Deze gebeurtenis liet Klement nadenken: er moet een betere manier zijn. Uiteindelijk hebben de Škoda-oprichters het moderne motorfietsconcept bedacht, dat vandaag de dag nog steeds wordt gebruikt.
Tien keer zoveel productie
Op 18 november 1899 onthulden Laurin en Klement in Praag twee motorfietsen aan de pers. Het waren de L&K type A en B, die ze onder de merknaam Slavia op de markt brachten. Klement nam de verantwoordelijkheid voor de marketing en zorgde ervoor dat een bekende motordealer uit Londen een enorme bestelling plaatste: maar liefst 150 exemplaren. Dit was al tien keer meer dan hun jaarlijkse productie tot dan toe! En dat was nog niet alles. Slechts drie maanden later ontvingen ze bestellingen uit Duitsland. Dit was eigenlijk niet zo verrassend, gezien de motorfietsen in hun categorie een prestigieuze prijs hadden gewonnen op een internationale beurs in Frankfurt.
Het begin van de vier wielen
In de zomer van 1900 trok een ander, vreemd voertuig van L&K in Praag de aandacht van voorbijgangers. Alleen de vier wielen deelden gelijkenis met de moderne auto. Het stuurwiel bestond uit twee handgrepen, terwijl de passagier, zoals bij een motorfiets, achter de bestuurder zat. Hoewel het neigde naar een motorfiets met vier wielen, markeerde dit moment het prille begin van de allereerste Škoda-auto. Toch duurde het nog vijf jaar voordat het klaar was voor productie.
Prijzenkast werd te klein
In juni 1901 waagt L&K zich aan een grote uitdaging en neemt het merk voor het eerst deel aan een internationale race van Parijs naar Berlijn. Het resulteerde in een reeks overwinningen. Tegen 1904 rollen motorfietsen met één, twee en vier cilinders uit de fabriek van Laurin en Klement. Deze waren uitgerust met zowel lucht- als watergekoelde motoren. Met alle trofeeën die het bedrijf pakte werd de prijzenkast al snel te klein.
Dit succes trok de aandacht van Duitse fabrikant Seidel & Naumann, wie uiteindelijk de licenties voor de Slavia-motorfietsen verleenden, een bedrijf waar 2800 werknemers werkzaam waren. In vergelijking heeft L&K 'slechts' 310 medewerkers. Onder de Duitse vleugels ondergaat de merknaam Slavia een wijziging naar Germania.
Eerste auto van Škoda
In het tiende jaar van L&K kwam er een besluit van de mannen: de fietsproductie werd stopgezet. Met 355 medewerkers en een terrein van 9500 vierkante meter, bevond het bedrijf zich in een sterke groei. Laurin en Klement besloten om hun ambitie waar te maken en een echte auto te fabriceren! Dit resulteerde in de geboorte van de Voiturette A in 1906, wat de eerste officiële Škoda auto was.
Grootste autofabrikant
De aankomst van de Voiturette A bekroont prachtig L&K's eerste decennium, een tijd van succes en vernieuwing. Een Tsjechische start-up, opgedoken in een provinciale stad, heeft vele Europese ondernemingen verrast met innovatieve technische vooruitgang. Gedurende de daaropvolgende tien jaar, werd het bedrijf de grootste autofabrikant van het voormalige Oostenrijks-Hongaarse rijk, dat een bevolking van 50 miljoen mensen kende.
In 2023 blikt Škoda terug op een indrukwekkende historie van 128 jaar waarin het merk personenauto's ontwikkelden en produceerden. Aan het begin van november markeert Škoda de volgende mijlpaal met de onthulling van de gloednieuwe Škoda Superb.